​

Ik heb om deze vraag te beantwoorden een interview afgenomen bij 5 kunstenaars, 3 educatoren en 3 musea

​

Hier zijn de antwoorden op deze vraag te vinden:

Wat zijn de voor- en nadelen van een online expositie?

 

5 kunstenaars:

• " Het voordeel is dat het gratis een groter publiek bereikt”

• “Nadeel- het werk wordt snel vergeten
  -Het waarde van het gootte van het werk valt weg
  Voordeel- je kan de details van dichtbij bewonderen”

• Nadeel “Vaak zie op een foto niet wat voor ruimte het in neemt en bepaalde gelaagdheid vervalt wel in je werk.”

• Nadeel“De ervaring is anders, je kunt niet voelen, ruiken of proeven.”

• “Voordelen: veel mensen zien het werk, toegankelijker voor een breed publiek. Het is makkelijker publiek te bereiken die normaal gesproken je werk niet zouden kunnen zien. Het werk kan bekeken worden vanuit huis en op alle andere plekken. Fotografie kan goed online omdat het 2D is, 

       Nadelen: Fysieke verschijning van het werk is ook belangrijk en gaat verloren, het         formaat en de context is anders, de ‘ziel’ van het werk is minder goed voelbaar. Je hebt als beschouwer geen fysieke relatie met het werk alleen met je hoofd. Het is een snelle wereld, de online wereld, je kunt de aandacht niet zo lang vasthouden op je werk.”

 

3 educatoren:

- “Nadeel: Ik zou willen dat mijn fysieke ervaring van het bezoeken van een expo niet helemaal verloren gaat. Waarnemen doen we ook met ons lichaam: als we alleen ogen en hersenen hebben is er nog geen waarneming; die is pas compleet als je die oog-hersen-registratie ook kunt vertalen naar je lichaam in de 3-dimensionale ruimte; althans dat is de mening van de fenomenologen. Ik denk dat ze gelijk hebben. Dus zou ik willen dat op een of andere manier het ervaren van je lichaam in relatie tot het geëxposeerde object/kunstwerk mee kan komen. Oplossing: Kan dat door virtual reality? Hoe kun je ook ervaren dat je 'even ethens anders bent': een ervaring die bij een bezoek aan een museum of galerie hoort?”

- “Nadeel: Ik hoop dat we in de toekomst wel nog fysiek exposeren, Oplossing: maar als we digitaal exposeren denk ik dat het voor mij vooral belangrijk is dat er dezelfde aandacht is. De digitale wereld is vaak heel snel en vluchtig, terwijl veel kunst juist vraagt om stil te staan en bewust te ervaren. Ik denk dat kunst zich ook aanpast naar het medium en dat er mediums zijn die zich heel goed lenen voor online expo’s en werk waarbij de fysieke aanwezigheid belangrijk is. Voor werken die een fysieke ervaring nodig hebben kan ik me voorstellen dat nog verder ontwikkelde vr misschien mogelijkheden biedt?”

- “Nadeel: Zodra we naar een analoog museum kunnen zou ik dat liever doen dan digitaal. Voordeel: Voor mensen die niet ergens naartoe kunnen gaan is online een mooie oplossing zoals vr of een greenbox. Maar ik hoop dat de normale musea blijven bestaan, wellicht met een onlineprogramma of werkvorm ter rondleiding? “

 

 3 Musea 

Ik heb een interview afgenomen bij het Stedelijk museum Breda, Het Centraal Museum en Museum Arnhem. Ik heb 2 vragen uit het interview gehaald die belangrijk zijn voor het beantwoorden van deze deelvraag. 

​

1. Wat zou u belangrijk vinden wanneer u uw exposities online zou vormgeven?

2. Wat denkt u dat de voor- en nadelen zijn van een online expositie?

 

Stedelijk Museum Breda

​

Wat zou u belangrijk vinden wanneer u uw expositie online zou aanbieden? 

Ik zou het belangrijk vinden dat je een tentoonstelling maakt speciaal voor online; dus dat je echt uitgaat van de mogelijkheden van het internet en niet een fysieke tentoonstelling maakt, hier met een GoPro-camera doorheen loopt en dat op de website van het museum zet. Dit is vanuit mij persoonlijk gesproken, als museum heb je natuurlijk te maken met je collectie en je opdracht en doelstelling. Voor ons is dat o.a. aandacht voor kunstenaars uit de regio. Het zou natuurlijk niet eerlijk zijn als je dan alleen maar werk van kunstenaars laat zien, die gemaakt zijn of goed werken in een online omgeving. Ik zou samen met de kunstenaars en kenners echt willen kijken hoe je de voordelen van een online omgeving kunt inzetten. Maar ik blijf erbij, een online tentoonstelling is iets heel anders dan een fysieke tentoonstelling en bij sommige werken is het heel belangrijk om er ook echt voor te staan om het te kunnen ervaren. Dus ik hoop dat we fysieke tentoonstellingen kunnen blijven maken. 

​

Wat denkt u dat de voor-en nadelen zijn van een online expositie? 

Het grootste nadeel gaf ik net al aan: de fysieke aanwezigheid. Een voordeel is wel dat je een tentoonstelling online veel interactiever kunt maken en de toeschouwer veel beter zelf kan bepalen hoe hij/zij de tentoonstelling 'bekijkt' en welke informatie je wel of niet tot je neemt. Bekijk je een filmpje, lees je een tekst of wil je zelf participeren door iets te doen, maak je zelf een tentoonstelling thuis. 

 

Museum Arnhem

 

Wat zou u belangrijk vinden wanneer u uw expositie online zou aanbieden? 

Ik heb zelf het fysiek bezoeken van tentoonstellingen erg gemist. De online content die heel veel musea aanboden, was erg welkom maar het is een veel mindere ervaring dan zelf naar het museum gaan. Ik denk dat veel mensen dat zo ervaren. Daarom is het belangrijk de online content zowel inhoudelijk interessant als levendig en verrassend te maken, met extra's die je in het museum zelf niet zou ervaren. 

 

Wat denkt u dat de voor-en nadelen zijn van een online expositie? 

Het voordeel is natuurlijk dat een online expo altijd en overal te zien is en je er niet voor hoeft te reizen en het ook kan zien als je (corona)klachten hebt. Zeker in het begin, toen iedereen nog onzeker en wat angstig was omdat we niet goed wisten wat corona was, was dat erg veilig en prettig. Maar de ervaring is online wat mij betreft veel minder intens dan als je zelf naast de kunst staan. Je krijgt dan veel meer gevoel bij het materiaal dat is gebruikt, de omvang van werken etc. Tegelijkertijd neem je thuis in een fijne stoel en met een kopje thee misschien meer tijd om informatie rond de werken te lezen of video's te kijken etc. 

​

 

Centraal Museum

 

Wat zou u belangrijk vinden wanneer u uw expositie online zou aanbieden? 

Dat zou de kunst ook zijn hoe een expositie online aan te bieden. Beleving.

 

Wat denkt u dat de voor-en nadelen zijn van een online expositie? 

Dat is meteen het antwoord op de laatste vraag. Online zijn er best goeie dingen gedaan en te doen en het is een middel om tenminste nog iets van een tentoonstelling weer te geven.

 Maar misschien moeten nieuwe tentoonstellingen zo ingericht moeten worden: alvast  rekening houden met een digitale versie.

​

​

​

​

Conclusie van deze interviews

​

Het voordeel van online exposeren is dat het makkelijker is om een groter publiek te bereiken en altijd en overal gezien kan worden. Wat hierin wel erg belangrijk is, is dat er uit wordt gegaan van de mogelijkheden van het internet en het iets toevoegt aan de expositie. Bijvoorbeeld dat de bezoekers de mogelijkheid hebben om zelf hun route te bepalen of opdrachten uit te voeren. 

​

Het nadeel van online exposeren: "De fysieke verschijning van het werk gaat verloren, het formaat en de context is anders, de ‘ziel’ van het werk is minder goed voelbaar. Je hebt als beschouwer geen fysieke relatie met het werk alleen met je hoofd. Het is een snelle wereld, de online wereld, je kunt de aandacht niet zo lang vasthouden op je werk." (Kroes, 2020) Dit is wat Krijn Kroes me vertelde in het interview en ik denk dat dit heel goed beschrijft wat de andere kunstenaars, educatoren en musea ook zeggen. De beleving van het werk en de ruimte gaat verloren in een online expositie. Een online expositie zal dus iets anders moeten toevoegen waardoor het aantrekkelijker wordt voor het publiek. Er zal echt gekeken moeten worden naar de mogelijkheden die de online wereld te bieden heeft. Dit is dus een uitdaging die kan leiden tot mooie vernieuwende uitkomsten. In de volgende deelvraag ga ik hier ook naar kijken. Wat is er al op het gebied van online exposities en wat werkt er hierin wel en niet? 

​

​

​

​

​

Tot slot stond er in het artikel: Art in the Digital during and after Covid: Aura and Apparatus of Online Exhibitions (Teixeira en Pedro Amorim, 2020) een mooi stuk over de overgang van fysieke naar online exposities. Zij bespreken hier ook de voor en nadelen. Een stuk dat veel indruk op me maakte stond in de conclusie: "The presentation of artworks and exhibitions online can be characterized within a spectrum that goes from a reproduction of an actual physical exhibition (Biennale of Sydney) – in which case even if the digital experience can have an aura of its own, it doesn’t replace the missing aura of the actual works and space."

(Teixeira en Pedro Amorim, 2020,p7)

Wat zij hier vertellen is dat een online expositie al snel een reproductie is van een fysieke expositie. Een online expositie vormt dan een andere 'aura' dan een fysieke expositie. 

​

In het artikel staat verder dat het ook verschilt per werk. Een schilderwerk zal veel minder goed werken in een online expositie als bijvoorbeeld een filmwerk. Ik ga verder in op dit artikel in de volgende deelvraag.